fbpx
goodfirms LOGO Created with Sketch.









    Już nas opuszczasz?

    Napisz czego potrzebujesz, a nasi eksperci powiedzą Ci jak to zrobić, ile to kosztuje i na kiedy będzie gotowe.








      Efekt Dunninga-Krugera w branży IT. Czy istnieje?

      26
      styczeń
      2023
      6 minut czytania
      Udostępnij

      Dołącz do IT-solve!

      Zobacz nasze oferty pracy i aplikuj do naszej firmy już teraz! Pracuj gdzie chcesz i kiedy chcesz!

      Zobacz oferty
       

      Zjawisko zwane efektem Dunninga-Krugera to jeden z wielu powszechnie spotykanych błędów poznawczych. Bez trudu zaobserwować można go zarówno w branży IT, jak i też niemalże każdej innej. Zjawisko to zostało dokładnie opisane i udokumentowane po raz pierwszy ponad 20 lat temu przez badaczy z renomowanego uniwersytetu Cornella. Jako że przeprowadzone przez Justina Krugera i Davida Dunninga badania były od tego czasu wielokrotnie replikowane, z czasem pojawiły się również alternatywne wyjaśnienia. Kogo najsilniej dotyka efekt Dunninga-Krugera? Czy zjawisko to może poważnie zagrażać branży IT? Jakie błędy poznawcze mogą współwystępować z efektem Dunninga-Krugera? Na wszystkie te pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym poradniku.

      Czym dokładnie jest błąd poznawczy?

      Podejmowanie rozsądnych decyzji biznesowych staje się dużo łatwiejsze dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu, ponieważ w ten właśnie sposób można dosyć skutecznie wyeliminować wiele ludzkich pomyłek. Błąd poznawczy najczęściej definiowany jest jako nieracjonalny sposób postrzegania rzeczywistości. Każdy człowiek w mniejszym lub większym stopniu ułatwia sobie pozornie podejmowanie decyzji przy pomocy heurystyk oraz stereotypów. Wśród najczęściej spotykanych błędów poznawczych warto z pewnością wyróżnić nie tylko tytułowy efekt Dunninga-Krugera, ale również:

      1. Podstawowy błąd atrybucji

        Polega na wyjaśnianiu sukcesów oraz porażek innych osób ich cechami wewnętrznymi (np. charakter, osobowość itp.) przy jednoczesnym ignorowaniu wpływu czynników zewnętrznych i sytuacyjnych.

      2. Zjawisko samospełniającej się przepowiedni

        Zjawisko to polega na nieświadomym i mimowolnym dążeniu do realizacji zdarzeń, które jednostka uznała uprzednio za najbardziej prawdopodobne.

      3. Efekt aureoli

        Tendencja do automatycznego przypisywania pozytywnych lub negatywnych cech osobowościowych na podstawie pierwszego wrażenia.

      4. Błąd koniunkcji

        Błąd poznawczy, który objawia się tendencją do przypisywania większego prawdopodobieństwa iloczynom zdarzeń (tzn. zdarzeniom losowym, które składają się z kilku innych zdarzeń). Do bardziej ogólnych scenariuszy (np. pojedynczych zdarzeń) przypisywane jest zaś błędnie niższe prawdopodobieństwo.

      5. Efekt niepotrzebnych informacji

        Zjawisko to objawia się tym, iż jednostka zbiera informacje niezależnie od tego czy są one potrzebne do podjęcia danej decyzji, czy nie. W efekcie ogrom zebranych i niekoniecznie istotnych danych utrudnia proces podejmowania decyzji, a w branży IT może dodatkowo generować niepotrzebne koszty.

      6. Złudzenie ponadprzeciętności

        Tendencja, zgodnie z którą jednostka zakłada, iż przy dowolnej ewaluacji wiedzy lub umiejętności wypadnie ona powyżej średniej (nawet pomimo pierwszej styczności z tematem).

      7. Efekt autorytetu

        Efekt ten polega na tym, iż wszystkie decyzje i zachowania jednostki zostają uargumentowane poprzez powoływanie się na jakiś autorytet. Zjawisko to zostało dosyć dokładnie przedstawione w znanym eksperymencie więziennym Philipa Zimbardo. 

      Na czym polega efekt Dunninga-Krugera?

      Wyniki badań przeprowadzonych pierwotnie przez Davida Dunninga i Justina Krugera dowiodły, iż zarówno wysoko wykwalifikowane, jak i też niewykwalifikowane w jakiejś dziedzinie osoby nie są w stanie prawidłowo ocenić poziomu swoich umiejętności. Efekt Dunninga-Krugera u osób niekompetentnych objawia się tendencją do zawyżania własnych umiejętności, ale w przypadku osób wysoko wykwalifikowanych działa to w drugą stronę. W następstwie u kompetentnych specjalistów w branży IT bardzo często widoczna jest wyraźna tendencja do zaniżania swoich umiejętności.

      Czy efekt Dunninga-Krugera istnieje w branży IT?

      Zgodnie z hipotezą badawczą zespołu Dunning-Kruger w przypadku umiejętności, którą każdy może opanować (np. obsługa pojazdów, gra w szachy, znajomość gramatyki), osoby niekompetentne:

      • nie będą dostrzegać swojego niskiego poziomu umiejętności,
      • nie będą umiały prawidłowo ocenić poziomu umiejętności ani u siebie, ani u innych,
      • po odpowiednim treningu rozpoznają i uznają swój niski poziom.

      Mając na uwadze, iż programowanie zalicza się do kategorii umiejętności nabytych, łatwo zrozumieć można, dlaczego błąd poznawczy w postaci efektu Dunninga-Krugera zagraża również w branży IT.

      Podsumowanie – W jaki sposób efekt Dunninga-Krugera zagraża branży IT?

      Rozpoczynający dopiero karierę juniorzy często deklarują wysoki poziom znajomości dla niemalże każdej technologii wpisanej w CV. Prawdopodobnie z tego właśnie powodu do wymaganego przy frontendowych stanowiskach JavaScriptu dokleja się już chyba dla zasady dobrą znajomość HTML i CSS, a niekiedy nawet SQL. W praktyce jednak wraz z powiększającym się poziomem wiedzy i umiejętności nieświadoma niekompetencja juniorów powinna przekształcić się w świadomą niekompetencję seniorów. Na tym właśnie etapie efekt Dunninga-Krugera objawiać się może tendencją do zaniżania własnych umiejętności. W następstwie tego, jak i też wielu innych błędów poznawczych rekrutacja w branży IT staje się znacznie bardziej czasochłonna i kosztowna.

       

      Inne wpisy na blogu

      27
      wrzesień
      2022
      Z roku na rok coraz więcej osób podejmuje decyzje o przebranżowieniu w kierunku branży IT. W niektórych przypadkach wieloletnie doświadczenie z innego sektora wykorzystać można na do rozpoczęcia pracy na stanowisku takim jak Citizen Developer, ale w zdecydowanej większości sytuacji ścieżka kariery programisty zaczyna się od stażu lub pozycji juniora. Oczywiście wszyscy kandydaci aspirujący na…
      tagi: #Kariera
      czytaj artykuł
      14
      grudzień
      2022
      Impostoryzm, zwany również syndromem oszusta to problem, z którym zmagają się nie tylko specjaliści z branży IT, ale również pracownicy z wielu innych branży. Pomimo tego, iż programowanie jest stosunkowo młodą dziedziną, to ze względu na niezwykle dynamiczny rozwój ciężko jest nadążyć za wszystkimi nowinkami. To, co kilka lat temu zajmowało zespołowi developerów kilka tygodni, obecnie da…
      tagi: #Kariera
      czytaj artykuł
      Jak możemy Ci pomóc?
      Porozmawiaj z nami!









        Kamil
        Head of Business Development
        Kliknij, aby podejrzeć